Report
W październiku dzięki współpracy Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie i Fundacji Rzecz Społeczna doszło do spotkania niesamowitej grupy kobiet. Kilkanaście działaczek z dwóch regionów wydobywających węgiel – Śląska oraz Wielkopolski Wschodniej (okolice Konina) zebrało się, aby porozmawiać o tym, jak sprawić, żeby głos kobiet był lepiej słyszany w debacie na temat transformacji ekologicznej. Tak rozpoczęła się Ekologiczna Akademia Kobiet.
Uczestniczki pochodziły z różnych miejsc. Śląsk ma szczególną rolę w świadomości Polaków. Jest postrzegany jako kraina przemysłu ciężkiego, a przede wszystkim kraina węgla. Jednak dziś spośród 4,5 miliona mieszkańców mniej niż 80 tysięcy nadal pracuje w kopalniach węgla.
Natomiast w położonym między Warszawą i Poznaniem regionie Konina wydobywany jest węgiel brunatny – najmniej kaloryczni i najbrudniejszy rodzaj węgla. Miasto, które zostało zbudowane wokół niego i związanych z nim gałęzi przemysłu, nadal w zakresie miejsc pracy jest w dużej mierze zależne od górnictwa i brudnej energetyki. Jednak wyczerpanie zasobów surowca i polityka klimatyczna UE sprawiły, że koniec przemysłu stał się bardzo realną możliwością. W przeciwieństwie do Śląska, gdzie urzędnicy nie chcą przyznać, że transformacja jest bliska, w Koninie rozpoczęły się już debaty na temat „życia po węglu”. W Wielkopolsce Wschodniej dziś najważniejsze pytanie nie dotyczy już tego czy odchodzić od węgla, ale kiedy. Czy ostatnia kopalnia zostanie zamknięta za 6 czy 10 lat?
Spotkanie z aktywistkami z obu regionów było efektem zainteresowania Fundacji im. Heinricha Bölla w Warszawie debatą na temat przyszłości polskiej energii; debatą, którą zdaniem Fundacji, należy rozszerzyć. Obecnie zbyt często ogranicza się do hermetycznych dyskusji na temat megawatów, megawatogodzin, ton węgla, siarki i tlenków azotu, a także geopolityki zasobów energetycznych. Ta dyskusja jest zdominowana przez mężczyzn i pomija ważne pytania: Które grupy społeczne powinny decydować o przyszłości regionów węglowych? W jaki sposób upewniamy się, że słyszane są różne perspektywy? Jak zapewniamy równość płci i równość międzypokoleniową? Jaką rolę w procesie transformacji powinny odgrywać lokalne dziedzictwo kulturowe i tożsamość?
Wzmocnienie pozycji kobiet jest kluczem do poszerzenia zakresu tej dyskusji. Ekologiczna Akademia Kobiet, której program współtworzony jest przez same uczestniczki, będzie składać się z serii spotkań, w tym m.in. warsztatów z umiejętności medialnych, dynamiki grupy, dobrostanu psychicznego aktywistki i zagadnień merytorycznych związanych ze sprawiedliwą transformacją. Towarzyszyć im będzie cykl regularnych spotkań w ramach wzajemnej superwizji, co stworzy przestrzeń dla aktywistek, aby mogły regularnie wspierać się nawzajem w codziennych wyzwaniach. Kolejne warsztaty już na początku przyszłego roku.
